Dwa tomy słownika języka mieszkańców powiatu kolskiego to efekt współpracy Pracowni Dialektologicznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza z uczniami czterech szkół powiatu kolskiego: Zespołu Szkół Technicznych, Liceum Ogólnokształcącego, Zespołu Szkół Ekonomiczno-Admnistracyjnych w Kole oraz Zespołu Szkół Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kościelcu. Placówki te i wspomniana pracownia brały udział w projekcie „Cool-Tour. Młodzi badacze regionu 2.0”, realizowanego od 1 lutego 2017 do 31 sierpnia 2018.
Projekt polegał m.in. na sporządzeniu nagrań, na podstawie kwestionariuszy dostarczonych przez pracowników Pracowni Dialektologicznej UAM. Rozmowy dotyczyły kultury materialnej i niematerialnej dawnej i współczesnej polskiej wsi, które wykorzystano do przygotowania dwóch tomów słownika. Pierwszy skupia się na tematyce związanej z gospodarzem, tj. ubrań męskich, chowu świń, hodowli koni, dzikich zwierząt, warzyw uprawianych na polu, chwastów, architektury budynków gospodarskich, pozyskiwania torfu itp. W drugim natomiast znalazło się słownictwo dotyczące gospodyni, czyli zajęć domowych, elementów stroju kobiecego, opieki nad dziećmi, chowu krów,drobiu, obróbki mięsa, roślin ozdobnych czy wyposażenia domu.
W ramach projektu uczniowie zapoznali się z historią języka polskiego i znaczeniem gwar dla jej rozwoju, a celem pracy nad słownikiem było m.in. pokazanie młodzieży, że dialekt, jako cenny składnik kultury wsi, zasługuje na szacunek, zainteresowanie i ochronę. Dowiedzieli się także więcej o życiu swoich babć i dziadków i poznali wcześniej nieznane słownictwo.
Terminologia zawarta w opracowaniu pochodzi z terenu powiatu kolskiego. Wydawnictwo jest słownikiem całościowym, co oznacza, że zawiera materiał w ogólnym znaczeniu, bez koncentrowania się na ciekawych czy osobliwych formach językowych.
Efekt realizacji projektu radni powiatowi otrzymali podczas ostatniej sesji. – Książki, które państwo otrzymaliście są efektem tego projektu. Uczniowie wraz z nauczycielami, przez półtora roku, jeździli co dwa tygodnie na Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, i tam z profesorami i studentami opracowywali fragment historii i języka. Wysiłek, jaki włożyły szkoły i dyrektorzy, żeby pogodzić edukację w szkołach ze ścieżką projektu, był ogromny, i im także należą im się za to ogromne brawa. To działanie innowacyjne. Powiat kolski jest pierwszym, który wraz z UAM-em przeprowadził tego typu przedsięwzięcie. I najważniejsze jest to, że udało się ono w 100 procentach – powiedziała zastępca naczelnika Wydziału Oświaty, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Kole, Dorota Szkudlarek.
Miłym akcentem wieńczących trud uczniów i nauczycieli było to, że publikacja mogła stać się prezentem na koniec kadencji dla powiatowych rajców. Informacji o przedsięwzięciu towarzyszyła wystawa związana z realizowanym projektem.
